The Time is Now!

Aangepast op 3 juni 2022

Vorige week was Freedom aanwezig bij het evenement The Time is Now! van Public Spaces. Hieronder lees je ter inspiratie een kort verslag. We noemen een aantal interessante initiatieven waar je aan kunt deelnemen. Lees vooral verder!

Wil je liever luisteren of kijken? Op de website van Public Spaces vind je alle opnames. 

Dag 1

Miriam Rasch opent de dag en stelt ons de vraag: wat is autonomie? Volgens Rasch kan een ander niet opleggen wat autonomie is, dus de vraag stellen en luisteren naar het antwoord is belangrijk. Rasch omschrijft autonomie zelf alsvolgt: de manier waarop je je verhoudt tot de wereld en anderen. De uitdaging is de vraag collectief te stellen zonder pluralisme te verliezen.     

Media
In het panel dat hierop volgt, over het medialandschap, noemt Michael Zita het "News will find me - effect". Dat betekent zoiets als: niet actief op zoek gaan naar informatie, maar achterover leunen en wachten tot het nieuws jou vindt.

Ook wordt tijdens dit panel de vraag gesteld: moet Nederland net als Frankrijk regelen dat gestreamde content van platforms gedeeltelijk bestaat uit content van eigen bodem?

Daarna wordt nog opgemerkt dat digitale geletterdheid* niet vooral aan kinderen moet worden geleerd, maar juist aan volwassenen.

* Digitale geletterdheid betekent dat je weet hoe je jezelf moet redden op de computer en online.

Publieke domein
Tamar Sharon haalt M. Waltzer aan: In a just society inequality within certain spheres does not travel into other spheres. Dit betekent: in een samenleving die rechtvaardig is, heeft de ongelijkheid binnen een maatschappelijk domein geen effect op een ander maatschappelijk domein. Wat hiermee bijvoorbeeld wordt bedoeld, is dat het niet zou moeten uitmaken dat je weinig geld hebt om te kunnen werken aan je gezondheid. In dit voorbeeld gaat het om het domein economie/geld en het domein  gezondheid.  

Volgens Sharon is Big Tech doorgedrongen in alle publieke domeinen. En dit heeft niet alleen gewenste effecten. Om goed in beeld te krijgen hoe Big Tech zich mengt in de samenleving, is op de Radboud Universiteit een tool ontwikkeld. Deze tool is afhankelijk van input van zoveel mogelijk mensen. Het is een levend product. Voel je vooral geroepen om hieraan bij te dragen :-)

Naast grote voordelen van toepassingen van Big Tech, bestaan er zeker risico's. Als voorbeeld noemt Sharon de Apple Research Kit. Deze Kit staat op de telefoon van de persoon die meedoet aan medisch onderzoek. Apple heeft geen inzicht in de gegevens op de telefoon van de mensen en de data wordt gedecentraliseerd opgeslagen. De Kit voldoet hiermee aan de AVG.

"Privacy may be acting as a smoke screen", aldus Sharon. 

Omdat Apple nu een grote rol speelt in het onderzoek, bepaalt het bedrijf de onderzoeksvragen en de onderzoeksagenda. Big Tech beweegt zich in het publieke domein van gezondheid. De bedrijven staan soms tegenover de medische experts van dat domein en trekken aan het langste eind.     

Ook moeten we volgens Sharon opletten als het gaat om investering en dubbel betalen. De maatschappij betaalt het medisch onderzoek, Big Tech produceert de onderzoeksresultaten en verkoopt die informatie weer terug aan de maatschappij.

Kunstmatige intelligentie (AI)
In een panel later in de middag legt Oumaima Hajri haarfijn uit waarom sociale rechten prima kunnen worden meegenomen in het inrichten van het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in onze samenleving.

European acts in 3 acts
De dag wordt afgesloten met een panel van Lotje Beek, Kim van Sparrentak, Claudine Vliegen en Tamar Sharon. Zij bespreken samen verschillende Europese wetten, waaronder de DSA, DMA en AI Act.

De DSA, in het Nederlands de digitale diensten wet, moet de macht van big tech aan banden leggen. DMA is de digitale markt wet. De AI Act is de wet over toepassing van kunstmatige intelligentie.

Dag 2

Bart Jacobs en José van Dijck vertellen over hun experiment Pubhubs, een nieuw sociaal netwerk. Samen met anderen ontwikkelen zij deze online omgeving voor veilige sociale interactie. Tijdens deze ontwikkeling houden zij rekening met publieke waarden. Authenticatie gebeurt met IRMA en alleen als het nodig is. Dat hangt dus af van de hub waar je in zit. Ook Pubhubs is volop in ontwikkeling en daar kun je bij helpen. Heb je interesse? Meld je via de website.   

Eerder schreven wij al eens over Bart en IRMA.

Kritiek

Na de introductie bespreekt een panel bestaande uit Trine Falbe, Ethan Zuckerman en Egon Verharen het experiment Pububs. Eerdere initiatieven zijn gefaald. De vraag is of er voldoende draagvlak voor is een nieuw sociaal netwerk. Met name als het anders werkt en er anders uitziet dan sociale media waar veel mensen aan gewend zijn. Ook is de verwachting dat niet iedereen de sociale contacten op de huidige platforms zo maar opgeeft.

Opgemerkt wordt dat social media een stem heeft gegeven aan velen en dat dit een belangrijke ontwikkeling is geweest voor een inclusiever en diverser publiek debat.

Experiment

Bart en José benadrukken dat het om een experiment gaat en het geen vervanger is van huidige sociale media. Het onderzoek is bedoeld om te kijken naar alternatieven en de manier waarop deze kunnen worden ontwikkeld en aangeboden. Het is een zoektocht naar de voorwaarden waaraan een beweging, weg van sociale media zoals we het kennen, zou moeten voldoen.

Een voorbeeld: Bart heeft jaren aan IRMA gewerkt. Een mooie ontwikkeling is dat de principes waarop IRMA is gebaseerd over zijn genomen door Europese instituties bij het opstellen van regels over online authenticatie (wallet ID).

Zorgplicht en het individu

José vertelt dat de verschillende hubs een zorgplicht hebben ten aanzien van hun gebruikers, zowel online als offline. De vraag wordt gesteld hoe de individuele rechten zich verhouden tot de gemeenschapsrechten in de hubs. Volgens Bart brengen grote platforms alle keuzes terug tot de individuele gebruiker. Hierdoor is het moeilijker om je te verweren.  

Key note -  Ethan Zuckerman

In de key note stelt Ethan Zuckerman zichzelf de vraag: if we would stop to fix what's broken with existing social media, what could we build? Als we zouden stoppen met het repareren van de huidige sociale media, wat zouden we dan kunnen bouwen?