Nieuwsbrief ontvangen?
De nieuwsbrief van Freedom verschijnt onregelmatig. Hij bevat nieuws over onze internetdiensten en andere initiatieven.
Meld je nu aan
Verslag van een online conferentie (in Brussel)
Het is altijd fijn om deskundige sprekers te horen vertellen over relevante onderwerpen (en daardoor nieuwe inzichten te verkrijgen). Bovendien, als kers op de taart, een korte lezing van force of nature Shoshana Zuboff en een intermezzo van The Yes Men.
Door meerdere sprekers op de conferentie wordt benadrukt dat we dit momentum niet zonder meer voorbij moeten laten gaan. Renate Nikolay zegt dat we ons bevinden in 'the digital decade' (het digitale decennium). In deze digitale transformatie zijn de pijnpunten - versneld door de pandemie - beter zichtbaar geworden. Denk dan bijvoobeeld aan desinformatie, filter bubbels en beïnvloeding van politieke campagnes. Dit is de tijd om daarop actie te ondernemen. Het wilde westen is over. De platforms zijn 'accountable' (verantwoordelijk en aansprakelijk).
Het is daarnaast belangrijk, benadrukt Nikolay, om iedereen bewust te maken. Alle mensen moeten digitale vaardigheden kunnen ontwikkelen en daartoe de juiste middelen aangereikt krijgen. In onze informatiesamenleving kunnen we niet meer uit onder het belang van fact checking. Dat wil zeggen: hoe je alle informatie die tot je komt controleert.
Privacy blijft voor velen een ongrijpbaar begrip. Toch beseft langzaamaan een steeds breder publiek het effect van het handelen van de bekende grote bedrijven uit de VS. Het is niet de techniek die ons beheerst. Het zijn de bedrijven die heel bewust hun verdienmodel blijven verbeteren. Bedrijven die bijna niet te stoppen zijn. Ze hebben steeds meer data in handen, profileren ons, laten algoritmes op ons los en targetten ons. Dit doen ze continu en overal. Hun macht is enorm en moet worden teruggedrongen. Zo niet, dan blijven zij onze democratie bepalen en zijn wij niets anders dan hun 'gebruikers'. Dit is hoe Zuboff mensen in de tijd waarin we nu leven omschrijft. Met o.a. de 'Digital Services Act' (en andere regelgeving) moet Europa het goede voorbeeld geven, aldus Zuboff. De VS, waar volgens haar het besef iets later is ingedaald, zal Europa volgen. De lat ligt dus hoog. En dat is maar goed ook.
Dat de lat hoog moet liggen, wordt in ronde 1 door Beeban Kidron ook nog eens benadrukt. Kidron is spreker in het panel 'Protection of minors and marginalised groups'. Zij maakt zich in het Verenigd Koninkrijk hard voor (online) kinderrechten. Alleen door naar de kinderen zelf te luisteren en daarbij nauw aansluiting te vinden, kan de industrie verder. Want, zo stelt ze, het is aan ons om de tech-industrie niet langer te laten bepalen hoe wij om moeten gaan met hun belangen. Dit moet nartuurlijk precies andersom.
Wij moeten boven tafel krijgen wat onze eisen zijn en ze goed duidelijk maken. Vervolgens is het aan de Big Tech om hun bedrijfsvoering daarop aan te passen. Zij moeten zorgen dat zij voldoen aan de mensenrechten, waaronder ook het recht van het kind valt. Kinderen zijn offline en online extra kwetsbaar en met dat feit moet de industrie by default rekening houden. Kidron noemt dit 'safety by design'.
De twee andere panelleden Asha Allen en Claire Fernandez sluiten hierbij aan. Het begint bij het implementeren van mensenrechten in systemen. De allesbepalende algoritmes worden gebouwd door mensen, dus dit is goed mogelijk.
Fernandez benadrukt dat veel groepen zich niet veilig voelen om zich te uiten. Het recht op een vrije mening gaat, vanwege de manier waarop de platforms zijn ingericht, dus niet op. Niet voor iedereen, tenminste. De algoritmes die doelbewust worden ingezet om gebruikers online te houden zijn doorspekt van 'bias' (vooroordelen). Het platform keert zich hierdoor bewust tegen groepen die al in de verdrukking zitten. Dit kwam recentelijk heel duidelijk naar voren: Facebook werd bekritiseerd omdat jonge meiden en vrouwen die aangeven groot nadeel te ondervinden van hun verdienmodel niet serieus neemt. Een beroep op 'freedom of speech' door Big Tech zelf is niet doorslaggevend. Niet als datzelfde recht niet voor iedereen wordt gewaarborgd.
Daarbij, zegt Allen, geldt dit niet alleen voor kinderen, maar voor alle gemarginaliseerde groepen. Onderzoek geeft keer op keer aan dat 'gender based violence' (geweld op basis van gender) juist hen treft die historisch gezien - en nog steeds - aan het kortste eind trekken. Dit zijn bijvoorbeeld vrouwen van kleur. Dat gegeven is dus online niet anders dan offline.
Allen noemt het belang van het betrekken van vertegenwoordigers bij het maken van regelgeving. In dit proces moet men ook oog blijven houden voor het buitensluiten van groepen door het definiëren van die groepen. Een lastige opgave, maar niemand zei dat het makkelijk zou zijn. Een kritische analyse door de industrie zelf is noodzakelijk, zegt Allen.
Volgens Kidron zijn er overduidelijk een aantal zeer praktische stappen die we nu direct kunnen zetten en zijn we nog lang niet aangekomen bij waar het echt moeilijk wordt. The call to action is duidelijk: direct beginnen!
In panelronde 2 komt het onderwerp digital advertising aan bod*. Voor Freedom ook relevant, want wij hebben ons voorgenomen reclame te maken zonder tracking. Niet voor niets zijn we aangesloten bij de Tracking Free Ads Coalition. Dat is in deze tijd niet vanzelfsprekend, want de meeste systemen voor online reclame worden bepaald door (je raadt het al) Big Tech. Je kunt online reclame maken zonder tracking. Het is in deze tijd een opgave, maar niet onmogelijk. Dat wordt ook in dit panel benadrukt.
Angela Mills Wade wijst erop dat regegeving misschien niet het beoogde effect heeft. Volgens haar treft het alle partijen, behalve wat ze noemt de 'gate keepers'. Dat zijn de partijen met de meeste data die alles bepalen, oftewel de platforms.
Volgens Tim Hwang is het belangrijk onderscheid te maken. Het gaat niet om de vraag of we online advertenties wel of niet willen. De vraag is wat het (gewenste) effect ervan is. Doen de platforms wat er wordt beloofd? Is het effect meetbaar? Dit blijkt weerbarstig in de praktijk. Sommige advertenties verschijnen niet, sommige worden aan de verkeerde mensen getoond. Als dan de advertentie wordt getoond aan de juiste mensen, dan is het nog eens de vraag of de advertentie aanzet tot waarvoor deze bedoeld is.
Vibhanshu Abhishek noemt hier de grote rol die de platforms spelen in (het gebrek aan) transparantie over deze business. Wel, zegt hij ook, kunnen juist kleinere bedrijven voordeel ondervinden aan digital marketing. De grotere bedrijven, zo blijkt ook uit onderzoek (Berkely over Ebay), hebben er eigenlijk niets aan.
Wat opvalt: Big Tech verdient aan andere bedrijven die digital marketing effectief zouden kunnen inzetten. Zij hebben controle over 90% van de markt. Over hoe de digital marketing machine werkt wordt opzettelijk vaag gedaan. De precieze werkwijze is in mysterie gehuld. De panelleden komen gezamenlijk tot de conclusie dat de verantwoordelijkheid daarom bij de platforms ligt. Zij moeten over hun werkwijze duidelijkheid scheppen door inzicht te verschaffen. Als dit niet gebeurt, kan de boel ook niet veranderen.
Dat het nu al anders kan en met positief effect, vertelt Linda Worp. Zij schetst een voorbeeld van 'contextual advertisement' door de STER. Op basis van de context wordt de advertentie getoond. Niet op basis van jouw data, jouw profiel en tracking. Demografische gegevens zijn volgens haar niet noodzakelijk en dus overgewaardeerd.
Helaas konden we niet meer panels bijwonen. Gelukkig geven deze onderwerpen genoeg stof tot nadenken! We blijven er bij Freedom bovenop zitten en houden jullie daar natuurlijk van op de hoogte :)
*In de introductie noemt Nikolay dat vanuit Europa extra aandacht bestaat voor poltieke advertenties. Er spelen duidelijk andere belangen dan bij commerciële reclames. Het voortbestaan van onze democatie, bijvoorbeeld.